Yapay zekânın iş hayatından sağlık sektörüne, danışmanlıktan savunma ve savaş sanayisine kadar her alanda gelişmeleri devam ediyor. Bu gelişmelerden dikkatimi çekenlerden biri geçen gün uluslararası tanınmış bir yayın organının Türkçe versiyonunda, ABD’nin yeni savunma programına dair olandı.
Program konusu savaşlarda son kararı yapay zekânın vermesi için ABD’nin İleri Savunma Araştırma Projeleri Ajansı meşhur kısaltması ile DARPA savaşlarda ve afet, krizler gibi savunmalarda kararı yapay zekânın alacağı bir program üzerine çalışıyor. İlk aşamada yapılamasa da ilerleyen aşamalar da son kararı yapay zekâ programlarının vermesi düşünülüyor, buna yapay zekânın sanayileşmesi demek uygun düşer.
DARPA, program ismi en kısa zamanda karar alınmaya atfen “şu anda” (in the moment) konulmuş. Karar alma sürecinde ki belirsizlikten kaynaklı o çok önemli ve kritik zaman kayıp dezavantajlarını ortadan kaldırmak istiyor. Yapay zekânın bir bilgisayar programı gibi ama meslektaş işlevi göreceğini anlatılan haberde yapay zekâya kişilik atfı yapılıyor. Yapay zekânın karar alma veri tabanı son derece çeşitli ve derin olarak danışman ve karar alıcı görevler göreceği iddia ediliyor.
Örneğin; bir savaştasınız zayiatlar ve sakatlanmalar yaşıyorsunuz, yapay zekânın ilk zayiatta taktiksel tavsiyeler söylerken; artan ölümler, sakatlanmalardan, hastanelerdeki doluluk ve ilaç miktarına göre oranlarına bakarak bugün için daha vahşi tavsiyeler yarın için kararlar alması kuvvetle muhtemeldir.
Askerî literatürde kontrolün dışına çıkabileni imha et yaklaşımı yapay zekâda bir ihtimal olarak önceden belirlenecek ve yapay zekâ vahşi kararlar almaya yaklaşacaktır. Yapay zekâ sorumluluk alarak alacağı kararların etik yönleri ve yapay zekâya bir kimlik (elektronik kişi) tanınması için çeşitli çalışmalar yapılıyor veya toplumsal tepkiyi şimdiden yatıştırmak için çalışmalar yapılıyormuş gibi yapılıyor.
Yaşa ve yaşat araştırmaları
“Hâlihazırda yaşlı ve tecrübeli komutanların mekanikleşmiş karar almaları mı, yoksa yapay zekâların kararları mı tercih edilir?” diye sorarsanız verecek cevap bulamıyorum. Yapay zekânın yazılım yönü dışında robotik 4 ayaklı köpeklerin de artık birer makine olma dışında işlevleri var, bu konuyu mühendislik ve sanayileşme yönüyle projeleri inceliyorum.
Savaş sanayisinde her biri diğerinden daha öldürücü teknolojiler fuarlar da gösterilmesi ve bunu yapan mühendis vs. kişilerin gurur ile olaya sahiplenmesi bence ironidir. Yapay zekâ gibi müthiş bir mühendislik onu yaşatma ve yaşamak için kullanmaya araştırmalar yapmalıyız.
Saygılarımla.
Son söz: Kontrolsüz güç, güç değildir - Carl Lewis
